నాన్నా! నన్ను క్షమించు

సమయం రాత్రి ఒంటిగంట, నిశ్శబ్దంగా వుంది. సైకియాట్రీ జర్నల్లో రివ్యూ ఆర్టికల్ చదువుతున్నాను, విసుగ్గా అనిపించింది. తల పైకెత్తి చూస్తే ఎదురుగా నాన్న ఫోటో, ఫోటోలోంచి నన్నే చూస్తూ నవ్వుతున్నట్లనిపించింది.. పుస్తకం మూసేశాను.

నాన్ననే చూస్తూ ఆలోచించసాగాను. నాన్న! నా జీవితంలో కొన్నేళ్ళపాటు ప్రతిరోజూ ప్రధానపాత్ర వహించిన నాన్న ఇవ్వాళ లేడు. 

నేనూ, నాన్న మంచి స్నేహితులం. సినిమాలు, సాహిత్యం, రాజకీయాలు, మానవ సంబంధాలు.. ఇలా అనేక విషయాలపై మా ఇద్దరి మధ్యా చర్చలు, వాదనలు. కొత్తవాళ్ళకి మా స్నేహం ఆశ్చర్యంగా అనిపించేది. యే విషయాన్నైనా ఓపిగ్గా చెప్పే నాన్న.. కాలక్రమేణా నన్ను విసుక్కోడం మొదలెట్టాడు. ఆ తరవాత కొన్నాళ్ళకి చెప్పింది ఒప్పుకోకపొతే తిట్టడం మొదలెట్టాడు. 'ఈ విషయం బయటెక్కడా అనకు, కుక్కని కొట్టినట్టు కొడతారు' అంటూ రుసరుసలాడే ఆయన తిట్లు గమ్మత్తుగా వుండేవి.   

నాన్న వాడే అతిపెద్ద బూతుమాట - 'బ్రోకర్ మాటలు!'. అవకాశవాదం, అబద్దం, చెత్తవాగుడు.. అన్నింటికీ పర్యాయపదంగా 'బ్రోకరు మాటలు' అని ఓ ఫ్రేజ్ కనిపెట్టాడాయన! నాన్నకి మతమన్నా, దేవుడన్నా చికాకు. పూజలు, పునస్కారాలు చేసే వాళ్ళని విసుక్కునేవాడు. ఆ లిస్టులో అమ్మకూడా వున్ది. ఆరకంగా నాన్నకి నేను కృతజ్ఞుడను 'దేవుడున్నాడా?' అనే సంశయం కూడా నాకెప్పుడూ కలక్కుండా చేశాడు.

ఆయన సిపీయం పార్టీ అభిమాని. ఆ పార్టీవాళ్ళతో సంబంధాలు ఉండేవి. పుచ్చలపల్లి సుందరయ్యకి భయంకరమైన అభిమాని. నంబూద్రిపాద్, ఎ.కె.గోపాలన్ కారణజన్ములనేవాడు!

పుట్టిందీ, పెరిగిందీ, ఉద్యోగం చేసిందీ ఒకేచోట కావడం వల్ల ఆయనకి వీధివీధికి 'యేరా!' స్నేహితులుండేవారు. రోడ్లమీదే స్నేహితుల్తో కబుర్లు, అవెప్పుడూ రాజకీయాల చుట్టూతానే. 

నాన్న నన్నేనాడు ఇబ్బంది పెట్టలేదు. కానీ ఆయన వల్ల చిత్రమైన హింసకి గురైనాను. ఆయనకి పులుసులంటే ఇష్టం. కాకరకాయ, బెండకాయ, వంకాయ, సొరకాయ.. ఈ పులుసుల్దో ఎండ్లెస్ లిస్ట్. ఇలా రోజుకో పులుసుతో చావగొట్టేవాడు. పోనీ సినిమాలైనా మంచివి చూపిస్తాడా అంటే అదీ లేదు. రాజ్‌కపూర్, రాజ్‌కుమార్‌లంటూ యేవో హిందీ సినిమాలు చూపించేవాడు. ఒక్కముక్క అర్ధమౌ చచ్చేది కాదు. 

నాన్న, నా రిస్ట్ వాచ్ -

నాకు రిస్ట్ వాచ్ ఇష్టం. నాన్ననడిగితే నేను పదోక్లాసు ఫస్ట్‌క్లాస్‌లో పాసైతే కొనిస్తానన్నాడు, పాసయ్యాను - కొన్లేదు. మాటమార్చి ఇంటర్ ఫస్ట్‌క్లాస్‌లో పాసైతే కొనిస్తానన్నాడు, పాసయ్యాను - కొన్లేదు. మళ్ళీ మాటమార్చి మెడిసిన్ సీటొస్తే కొనిస్తానన్నాడు, సీటొచ్చింది. ఇంకాయనకి వాచ్ కొనక తప్పలేదు. ఊరంతా తిప్పితిప్పి బేరం చేసిచేసి 173 రూపాయలతో హెన్రీ శాండెజ్ వాచ్ కొనిచ్చాడు. 

                               

తరవాత రోజుల్లో నాన్న ఎన్టీఆర్‌ని అభిమానించాడు, కానీ బాహటంగా రామారావుని సమర్ధించేవాడు కాదు. ఇక్కడే నేనాయన వీక్ పాయింట్ పట్టేశా. ఆయన సిపియం వన్నె టిడిపి! ఆయన మీద 'పులుసు' ప్రతీకారం, హిందీ సినిమాల రివెంజ్ తీర్చుకోడానికి నాకో మంచి అవకాశం దొరికింది! 

భోంచేస్తున్నప్పుడు ఎన్టీర్‌ని విమర్శించేవాణ్ణి, ఆయన నామీద విపరీతంగా ఆవేశపడేవాడు.

"ఎన్టీఆర్ పాలిటిక్స్ నాకు నచ్చవు, అందుకే విమర్శిస్తున్నాను. నువ్వు ఎన్టీఆర్ అభిమానివా?" ఇదీ నా వాదన.

పాపం! ఆయన మింగలేక కక్కలేక సతమతమయ్యేవాడు. యేం మాట్లాడో తెలీక.. తన ఫేవరెట్ ఫ్రేజ్ వాడేవాడు - "బ్రోకరు మాటలు మాట్లాడకు."

అమ్మ విసుక్కునేది - "భోజనాల దగ్గర ఈ గోలేంటి? వాళ్ళెవరో యేదో చేస్తే మీరెందుకు పోట్లాడుకుంటారు?"

కుతకుతలాడిపోతున్న నాన్న కోపాన్ని అమ్మమీదకి మళ్ళించేవాడు - "అసలు దీనంతటికీ కారణం నువ్వే. వీడితో పాటు నాకు భోజనం పెట్టి నన్ను తిట్టిస్తావా? అసలు బ్రోకరువి నువ్వే." అంటూ అమ్మమీద ఎగిరేవాడు.

"నాన్నా! ఎన్టీఆర్‌ని విమర్శిస్తే నీకెందుకు కోపమొస్తుందో అర్ధం కావట్లేదు" అమాయకత్వం నటించేవాణ్ని.

"ఈ దేశాన్ని రెండు శనిగ్రహాలు పీడిస్తున్నయ్యి. ఒకటి ఇందిరాగాంధీ, రెండు నువ్వు." అంటూ నాన్న ఆవేశపడేవాడు.

తనకి నచ్చని వాదనల్ని బ్రోకర్ మాటలంటూ విసుక్కునే నాన్నని తన బ్రోకర్ మాటలతో బుట్టలో వేసుకున్నాడు నా స్నేహితుడు రమణమూర్తి. మా ఇంట్లో గ్రౌండ్ ఫ్లోర్లో అమ్మానాన్న. మేడపైన రెండుగదుల్లో నేనూ, నా చదువుల డెన్. డెన్ కీపర్స్‌లో ముఖ్యుడు నా క్లాస్‌మేట్ రమణమూర్తి.. మెడిసిన్ బుక్స్ తక్కువగానూ, సినిమా మేగజైన్స్ ఎక్కువగానూ చదివేవాడు. శ్రీదేవి, రేఖ, దీప బొమ్మల్ని తదేకదీక్షగా చూస్తూ వేడిగా నిట్టూరుస్తుండేవాడు.

కొన్నాళ్ళకి నాన్న రమణమూర్తిని పైనుండి పిలిపించి మరీ సహభోజనం చెయ్యడం మొదలెట్టాడు. ఓ నాడు ఆయన వున్నట్లుండి "మీ ఫ్రెండ్స్ అందర్లోకి రమణమూర్తి ఉత్తముడు. అతని తలిదండ్రులు అదృష్టవంతులు." అని ఓ భారీ డైలాగ్ కొట్టాడు, ఆశ్చర్యపోయాను. వీళ్ళిద్దరి మధ్యా ఏదో జరుగుతుంది! ఏంటది? ఆ తరవాత వాళ్ళిద్దరూ భోంచేస్తున్నప్పుడు.. డిటెక్టివ్ యుగంధర్‌లా వారి సంభాషణ పై ఓ చెవేశాను.

రమణమూర్తి ఎదురుగా డైనింగ్ టేబుల్ మీద కంచంలో తిరపతి కొండంత అన్నం! అందులో పప్పు కలుపుతూ మాట్లాడుతూనే ఉన్నాడు. "ఎన్టీరామారావు ఇంటర్నేషనల్ ఫిగర్. అయన్ది అమెరికా ప్రెసిడెంట్ అవ్వాల్సినంత రేంజ్. కనీసం భారద్దేశానికి ప్రధాని అవ్వాలి, అవుతాడు కూడా. ఇందిరాగాంధీతో రామారాకి పోలికా! ఇందిరాగాంధీ రాఅరావు కాలిగోటికి సరిపోదు." చెబుతూనే ఉన్నాడు.

ఆరి దుర్మార్గుడా! నాకు తెలిసి రమణమూర్తికి రేఖ, రాఖీల మధ్య తేడా మాత్రమే తెలుసు. మహాత్మా గాంధీ, ఇందిరాగాంధీల మధ్య తేడా మాత్రం ఖచ్చితంగా తెలీదు.

నాన్న ఆనందం పట్టలేకపోతున్నాడు. "మీ ఫ్రెండ్ గాడిదకి బుద్దొచ్చేట్లు నువ్వే చెయ్యాలయ్యా. ఏవేఁ! పాపం రమణమూర్తి కష్టపడి చదువుకుంటున్నాడు. ఇంకొంచెం వంకాయకూర వెయ్యి. నెయ్యి సరిపోదేమో.. "

రమణమూర్తి కుతంత్రానికి పడిపోయిన నాన్నని చూస్తే జాలేసింది. అందరికీ శకునం చెప్పే బల్లి కుడితిలో పడ్డట్లు.. బ్రోకర్ మాటలంటూ ఎంతోమందిని విసుక్కున్న నాన్న రమణమూర్తి బ్రోకర్ మాటలకి పడిపొయ్యాడు, పాపం!

ఆయన చివరి రోజుల్లో మంచాన పడ్డాడు. మనిషి ఎముకల గూడులా అయిపొయ్యి మంచానికి అతుక్కుపోయ్యాడు. మనం చెప్పేది అర్ధమయ్యేది కాదు. ఒకసారి ఆయన చెవిలో "నాన్నా! ఎన్టీఆర్ ప్రధానమంత్రి అయ్యాడు." అన్నాను. ఆయన కళ్ళల్లో క్షణకాలం వెలుగు! నాన్న చనిపోయినప్పుడు తన ఐడాల్స్ సుందరయ్య, ఎన్టీఆర్‌ల దగ్గరకి వెళ్ళిపొయ్యాడనిపించింది.

నాన్న నాకు గడియారంలో టైం చూడ్డం నేర్పాడు, సైకిల్ తొక్కడం నేర్పించాడు, ఆంధ్రపత్రిక చదవడం నేర్పించాడు, క్యారమ్స్ ఎలా ఆడాలో నేర్పించాడు, అమ్మకి తెలీకుండా ఆనందభవన్‌లో మసాలాఅట్టు తినడం నేర్పాడు. ఆయన మహానుభావుడు కాదు, ఒట్టి భావుడు మాత్రమే. చాలా సాదాసీదాగా జీవించిన ఏ ప్రత్యేకతా లేని సగటుజీవి.

నాన్న ఫోటోని చూస్తూ..

"నాన్నా! ఎన్టీఆర్, నంబూద్రిపాద్, సుందరయ్యలు అసలు లీడర్లే కాదు! ఇందిరాగాంధీ జిందాబాద్!" అన్నాను.

సమాధానం లేదు, నిశ్శబ్దం.. నాన్నకి కోపం రాలేదు! ఫోటోలోంచి నవ్వుతూ చూస్తూనే వున్నాడు! నాన్న నన్ను ఇక ఎప్పటికీ తిట్టడు, తిట్టలేడు!

"నాన్నా! ఐ మిస్ యు, ఐ మిస్ యువర్ తిట్లు."

నా కళ్ళల్లో తడి.. నాన్న ఫోటో బ్లర్ అయ్యింది!

క్షమాపణ -

నేను చాలా తప్పు చేశాను. నాన్నతో నా వాదనల సమయానికే ఆయనలో డిమెన్షియా లక్షణాలు మొదలయ్యాయి. జ్ఞాపకశక్తి, ఏకాగ్రత తగ్గాయి. అందువల్ల ఓపిక లేక మొండిగా మారిపోయ్యాడు, కాబట్టే ఆయనకి విపరీతమైన కోపం. నాకా విషయం తెలీక ఆయన్ని ఇబ్బంది పెట్టాను.

"నాన్నా! నన్ను క్షమించు!"

(revised 20/6/17)