Sunday 9 October 2011

టెండూల్కరుని టెక్కునిక్కులు


సినిమా రంగం, క్రీడా రంగం.. ఇలా ఏదోక రంగంలో పేరుప్రఖ్యాతులు సంపాదించినవాళ్ళని సెలబ్రిటీ అంటారు. ఈ సెలబ్రిటీలు తమ కెరీర్ అయిపొయ్యాక, అనుభవాల్ని పుస్తకంగా రాస్తారు. ఈ రాతకోతల సంగతులు సెలబ్రిటీలకి తెలీనందున, వారికి సహకరించేందుకు ప్రొఫెషనల్ రైటర్స్ వుంటారు. కొన్నిసార్లు సెలెబ్రిటీల అనుభవాల్తో పుస్తకం వాళ్ళే రాసేస్తారు. ఇక్కడ ఆయా సెలబ్రిటీల క్రేజ్ కేష్ చేసుకోవడమే ప్రధాన లక్ష్యం, ఇంకేదీ కాదు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఈ తతంగం ఎప్పణ్నుండో నడుస్తుంది. 

ఇప్పుడు మనం ఇంకో విషయం గమనించాలి. పుస్తకాల్ని మార్కెటింగ్ చేసుకోవాలంటే పుస్తకంలో కొన్ని వివాదాలు వుండాలి, వుండేట్లు రాయాలి. అప్పుడే కొనేవాడికి ఆసక్తి కలుగుతుంది. అంచేత పబ్లిషర్, రచయిత ఈ విషయాల్ని జాగ్రత్తగా ప్లాన్ చేస్తారు. ఇది బుక్ పబ్లిషింగ్‌లో పురాతనకాలం నుండి అమలవుతున్న టెక్నిక్. 

వ్యాపారం అన్నాక ఎప్పుడు యేది మాట్లాడాలో, ఎందుకు మాట్లాడాలో బాగా తెలిసుండాలి. అందుకే యే ఇంటర్నేషల్ క్రికెటర్ అయినా ఇండియాలో అడుగు పెట్టంగాన్లే సచిన్ టెండూల్కర్‌ని ఆకాశానికెత్తేస్తాడు. అలా చేస్తేనే అతనికి క్రికెట్ అభిమానుల ఆదరణ, మీడియాలో ప్రచారం. ఇది చాలా సింపుల్ లాజిక్, వివేకంతమైన వ్యాపార టెక్నిక్.  

షోయబ్ అఖ్తర్ పాకిస్తాన్ క్రికెటర్, అత్యంత వేగంతో బంతులు విసిరేస్తాడని పేరుగాంచాడు. సరే, అందరిలా తనూ సొమ్ము చేసుకుందామని తన అనుభవాల్తో యేదో పుస్తకం రాశాడు. అఖ్తర్‌కి ఇండియాలో అభిమానులున్నారు, కాబట్టి అతని పుస్తకానికి ఇక్కడ మార్కెట్ వుంటుంది. అప్పుడతను సచిన్ గూర్చి గొప్పగా రాయాలి, పోనీ కనీసం విమర్శించకూడదు. మరి అమ్మకాల కోసం వివాదం ఎలా సృష్టించాలి? మసాలా కోసం యే వెస్టీండీస్ క్రికెటర్నో, ఆస్ట్రేలియా క్రికెటర్నో విమర్శిస్తే పొయ్యేది. అది మంచి వ్యాపారస్తుడి లక్షణం.  

అఖ్తర్‌కి వ్యాపార తెలివితేటలు లేనట్లుగా తోస్తుంది లేదా అతనికి సరైన సలహదారులు లేరేమో. తన బంతులకి సచిన్ భయపడ్డాడనే వివాదంతో పుస్తకం మార్కెటింగ్ మొదలెట్టాడు. సచిన్ మనకి దేవుడు, దేవుడెలా భయపడతాడు! మనవాళ్ళకి సహజంగానే కోపం వచ్చింది. అందుకే పుస్తకం అమ్మకాలు అంత అశాజనకంగా లేవు. 

సచిన్ అభిమానులకి నచ్చకపోయినా - 'అక్తర్ బంతులకి సచిన్ భయపడ్డాడు' అనుకుందాం. అప్పుడు సచిన్ యేం చేస్తాడు? అక్తర్ బౌలింగ్ విడియోని తన కోచ్ అధ్వర్యంలో అధ్యయనం చేస్తూ, అతని బౌలింగుని ఎలా ఎదుర్కోవాలో సాధన చేస్తాడు, ఆ తరవాత అక్తర్ బౌలింగుని ప్రతిభావంతంగా ఎదుర్కొంటాడు. 

ఇది మంచి ఆటగాడి లక్షణం. భయపడటం అనేది బూతుమాట కాదు. అసలు ఆ భయమే చాలాసార్లు మనని కార్యసాధకుణ్ణి చేస్తుంది. కానీ తమ హీరో భయపడ్డాడంటే అభిమానులు తట్టుకోలేరు. ఈ భయపడటం అనే పదం పిరివాడి పేటెంట్ రైట్! ధైర్యానికి మాత్రం వీరుడూ, శూరుడూ అంటూ అనేక విశేషణాలున్నయ్. 

సచిన్ టెండూల్కర్‌కి భారతరత్న ఇవ్వాలని అభిమానులు అత్యంత తీవ్రంగా ఘోషిస్తున్నారు. మంచిదే, క్రికెట్ ఆడటం పబ్లిక్ సర్విస్ క్రిందకి వస్తుందేమో నాకు తెలీదు. టెండూల్కర్ బూస్ట్ నించి బర్నాల్ దాకా వంద బ్రాండ్లకి ఎంబాసిడర్ (అంబాసిడర్ కారుకీ బ్రాండ్ అంబాసిడర్‌కీ సంబంధం లేదు), గొలుసు హోటళ్ళు (chain of hotels) కూడా ఉన్నాయి. 

రేపు 'బూస్ట్ ఈజ్ ద సీక్రెట్ ఆఫ్ మై భారతరత్న' అనే కొత్త ట్యాగ్‌లైన్తో మరిన్ని కాంట్రాక్టులు రాబట్టుకోవచ్చు.' వంద పెప్సీ మూతలు కలెక్ట్ చేసుకోండి, భారతరత్నతో షేక్ హ్యాండ్ చెయ్యండి.' అనే కొత్త ప్రచారం మొదలుపెట్టొచ్చు. బెస్టాఫ్ లక్ టు సచిన్. 

సామాన్య ప్రజానీకానికి సంబంధంలేని రత్నాలు, ముత్యాల మీద ఎవార్డులు ఇవ్వడమే పెద్ద జోక్. భారతబొగ్గు, భారతఉప్పు లాంటి పేర్లు ఎవార్డులకి పెడితే మరింత అర్ధవంతంగా ఉంటుందేమో! బొగ్గూ, ఉప్పు లేని బ్రతుకు ఊహించుకోలేం. మనకి ఏమాత్రం సంబంధంలేని రాళ్ళూ, రప్పల పేర్ల మీద ఎవార్డులు ఇస్తున్న ప్రభుత్వంవారి ఉద్దేశ్యం కూడా - వీళ్ళని పట్టించుకోండి అనేమో!  

అసలీ ఆటలకీ ప్రజాసంక్షేమానికీ యే మాత్రం సంబంధం లేదు. టెండూల్కర్ శరద్ పవార్‌తో్ వాళ్ళ మాతృభాష మరాఠీలో - "అంకుల్! నా అభిమానులు ఉల్లిపాయలు కొన్లేక చస్తున్నారు, ధర తగ్గించండి." అన్చెప్పొచ్చు. అప్పుడేమౌతుంది? టెండూల్కర్‌కి భారతరత్న రావటం అటుంచి, వున్న అవార్డులు, రివార్డులు పొయ్యే ప్రమాదం ఉంది. 

భారత క్రికెటర్ల సంపాదనకీ, లాబీయింగ్ రాజకీయాలకీ పితామహుడు గవాస్కర్. కాబట్టి టెండూల్కర్ ప్రజలకి సంబందించిన 'చెత్త' ఆలోచనల్ని పొరబాటున కూడా దగ్గరికి రానివ్వడు. తనకి పనికొచ్చే 'మంచి' ఆలోచన మాత్రమే చేస్తాడు. 'బొంబాయి నడిబొడ్డున నాలుగెకరాలు ఫ్రీగా ఇస్తే క్రికెట్ అకాడెమీ పెడతాను.' అంటూ గురువు గవాస్కర్ పధ్ధతిలో శరద్ పవార్‌ని అడుగుతాడు

సచిన్ ఒక మంచి క్రికెటర్. కష్టపడి ఆడాడు, ఇంకా కష్టపడి సంపాదించుకున్నాడు. అందుకతను యేవో మార్కెటింగ్ టెక్కునిక్కులు ప్రయోగించాడు, అవన్నీ మనకనవసరం. అయితే ఒక ఆటగాడికి భారతరత్న ఇవ్వాలనుకుంటే  ఈమాత్రం సరిపోతుందా? జనాకర్షణ కలిగిన ఒక ఆట ద్వారా కోట్లు వెనకేసుకోవటం, పుట్టపర్తి బాబావారి సేవలో తరించిపోవటం మించి పబ్లిక్ లైఫ్‌లో సచిన్ సాధించిందేమిటి?

'అసలిప్పుడు నోబెల్ ప్రైజులకే దిక్కు లేదు. అందరి దృష్టీ స్టీవ్ జాబ్స్, బిల్ గేట్స్, నారాయణమూర్తిల మీదే ఉంది. అట్లాంటి ఈ రోజుల్లో భారతరత్నకి మాత్రం ఏపాటి విలువుంది?' అంటారా? 

అయితే గొడవే లేదు! 

(photo courtesy : Google)